علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

تردید وتمایل روسیه به معامله بر سر ایران؛ نامة اوباما به مدویدیف

مقدمه
دولت جدید امریکا به سیاق دولت‌های سابق این کشور و به رغم داعیة متفاوت بودن، حربة «چماق و هویج» را برای مجاب کردن ایران به قبول خواسته‌های آن در دستورکار قرار داده و در همین راستا، افزون بر «هویجِ» مذاکره و پیشنهاد مزیت‌هایی از جمله اقتصادی، «چماقِ» افزایش تحریم‌ها و فشارها از طریق ایجاد اجماعِ به اصطلاح بین‌المللی علیه تهران را مجدّانه مطمح‌نظر دارد.  
ادامه مطلب ...

دیدار احمدی‌نژاد – مدویدیف؛ فرصتی برای «واقع‌نگری»

روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی، نهادی و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است.  
ادامه مطلب ...

ابعاد و انتقادات به سند «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020»

مقدمه
سیاست‌سازان کرملین به رسم مرسوم در فرهنگ سیاسی این کشور که به ویژه پس از فروپاشی شوروی مورد التفات جدی‌تری قرار گرفته، سند جدید «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020» را نهایی کرده، طی آن ضمن شرح وضعیت موجود و پیش‌بینی روندهای آتی، به اولویت‌های امنیتی و تهدیدهای میان و بلندمدتی که روسیه با آنها مواجه خواهد بود اشاره و راه‌کارهایی نیز برای رفع آنها پیشنهاد کرده‌اند.  
ادامه مطلب ...

نشانگان تغییر در رویکرد روسیه در قبال ایران

مقدمه
طی سال‌های اخیر موضوع مثلث روابط ایران، روسیه و امریکا و تأثیر نوسانات روابط مسکو و واشنگتن بر نوع رابطة تعاملی مسکو با تهران محل بحث‌های بسیار بوده و به ویژه در فضای تخاصمی روابط تهران و واشنگتن، این موضوع و ابعاد آن به نحو گسترده‌ای مورد توجه محافل داخلی قرار گرفته است.  
ادامه مطلب ...

تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با

تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با رویکرد عملگرا

مقدمه
انتقاد بی‌سابقة آقای احمدی‌نژاد از روسیه و رویکرد دوگانة آن نسبت به ایران که گویا ترکیدن بعض ناخرسندی‌های انباشته شده از تعاملات ملال‌آور سال‌های اخیر با روسیه بود و بر همین اساس مورد استقبال گروه‌ها و طیف‌های مختلف داخل قرار گرفت، ضرورت بازاندیشی در نحوة تعاملی با مسکو را به صدر مباحث و تحلیل‌ها برد.  
ادامه مطلب ...

عمل‌گرایی پوتین؛ تحول رویکردی در سیاست خارجی روسیه

چکیده
روسیه در دورة پساشوروی بیش از هر زمان دیگری در تاریخ خود تحت تأثیر تحولات فزایندة منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. این تحولات با مجموعه‌ای از تهدیدها و فرصت‌های جدید، این کشور را در عرصة خارجی با ضرورت بازتعریف جایگاه، نقش و اهداف آن روبه‌رو ساخت.  
ادامه مطلب ...

پوتین و استراتژی قدرت مدرن هنجارمند

مقدمه
به دنبال فروپاشی شوروی ،منابع‌ ‌و ظرفیت‌های قدرت بزرگ روسیه به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت و این کشور بخش‌ ‌اعظمی از نفوذ ژئوپولیتیکی، جایگاه سیاسی، قدرت اقتصادی و توانمندی‌های نظامی خود‌ ‌را از دست داد.  
ادامه مطلب ...

دکترین عملی سیاست خارجی و دفاعی مدویدیف؛ اصول و اهداف

مقدمه
تحولات نظامی در قفقاز جنوبی با گشودن فصلی تازه در سیاست خارجی و امنیتی روسیه، روابط این کشور را از جمله با کشورهای غربی و به ویژه با امریکا وارد مرحله‌ای جدید کرد.  
ادامه مطلب ...

اشتباه ساکاش‌ویلی در تکیه به حمایت‌های غرب

مقدمه
اگر چه رسانه‌ها غربی در بیشتر موارد تحولات مختلف سیاست خارجی و امنیتی روسیه را از منظری انتقادآمیز و بعضاً مغرضانه مورد تحلیل قرار می دهند، اما در روندهای اخیرِ اوستیای جنوبی، انتقادات آنها علاوه بر مسکو، دامن تفلیس و ساکاش‌ویلی را نیز گرفت.  
ادامه مطلب ...

ابعاد روسی تحولات اعتراضی در گرجستان

برخی تحلیل‌گران با اشاره به اینکه براندازی دولت ‌ساکاش‌ویلی یکی از اهداف اصلی روسیه از ورود به تقابل نظامی با گرجستان در اوستیای جنوبی بود، بر این باورند که این هدف با تحولات اعتراضی اخیر در این کشور در حال تعبیر است.  
ادامه مطلب ...

بایسته‌های حضور روسیه در گروه هشت

مقدمه
حضور یک و نیم‌ دهه‌ای روسیه در «گروه هشت» چه به صورت میهمان، عضو ناظر و یا دائم همواره با انتقادها و ابراز تردید‌هایی در خصوص شایستگی آن برای حضور در این نهاد همراه بوده است.  
ادامه مطلب ...

ارتقاء جایگاه روسیه در عرصة جهانی و تنش با امریکا در دورة پوتین

چکیده
پوتین از ابتدای به دست گرفتن قدرت دستیابی به جایگاهی بایسته در معادلات جهانی و بازیابی موقعیت «قدرت بزرگ» روسیه را هدف اصلی دولت خود اعلام و با اتکاء به رویکردی واقع‌بینانه توانست روند صعودی منزلت‌‌یابی این کشور در سلسله ترتیبات نظام جهانی را به طور نسبی تا پایان ریاست‌جمهوری خود حفظ کند.  
ادامه مطلب ...

اصلاحات نظامی در دورة پوتین

چکیده
مرور تاریخ و فرهنگ سیاسی روسیه حاکی از آن است که نخبگان «سخت‌اندیش» این کشور همواره به مؤلفة نظامیِ قدرت به عنوان اولویتی غیرقابل اغماض می‌نگریسته‌اند.  
ادامه مطلب ...

استمرار تنش‌ها در روابط امریکا و بلاروس

تنش در روابط امریکا و بلاروس که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری اسفند 1384 این کشور آغاز شده بود، 11 اردیبهشت با اخراج 10 دیپلمات امریکایی از بلاروس به اوج خود رسید.  
ادامه مطلب ...

فرصت‌طلبی راهبردی یا اشتباه راهبردی؟

مقدمه
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های رویکرد عمل‌گرایانة پوتین در سیاست خارجی و نقطة قوت او این است که او بر خلاف گورباچف و یلتسین به ضعف‌ها و محدودیت‌های منابع روسیه در این حوزه از جمله کاهش قابل ملاحظة توان نظامی، افت توان اقتصادی و تنزّل موقعیت سیاسی روسیه در عرصة بین‌الملل دیدی واقع‌بینانه دارد  
ادامه مطلب ...

پیشنهاد پوتین به امریکا؛ اشتباه راهبردی یا راهبرد اشتباه

روابط ایران و روسیه طی سال‌ها و دهه‌های اخیر را از این جهت می‌توان خاص دانست که علی‌رغم گسترش قابل ملاحظة روابط نظامی طرفین، روابط اقتصادی و سیاسی هیچگاه از سطح خاصی فراتر نرفته و سطح کنونی روابط نیز همواره محل تردید طرفین بوده است.  
ادامه مطلب ...