متن کامل پایاننامه دکتری

موضوع: «سیاست روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران؛ ابعاد ژئوپولیتیکی"

نگارش: علیرضا نوری
محل تدوین و دفاع: دانشگاه دولتی پترزبورگ، دانشکده روابط بین الملل
تاریخ دفاع: آوریل 2016 

روسیه و برنامه هسته‌ای ایران؛ منافع و دست‌آوردها

چکیده
روسیه در کشاکش ده ساله پرونده هسته‌ای ایران همواره تلاش داشته تا با اتخاذ موضعی میانگیر، منافع خود را هم‌زمان در دو سوی این کشمکش یعنی تهران و غرب حفظ کند. به‌رغم مدعای آن به اصولی بودن این رویکرد و بازی مستقل در محیطی پیچیده، وابسته شدن بیش از حد بازی مسکو به متغیر «امریکا» و فرض اهمیتِ اندک سوی دیگر این معادله یعنی ایران را می‌توان نمودی عینی از وجود نقص در این سیاست دانست.  

توافق «خوب»، وضعیت «بد» و چالش پایدار هسته‌ای

آنچه در کشمکش‌های اخیر بر سر «خوب» یا «بد» بودن توافق هسته‌ای کمتر مورد توجه قرار گرفته، بستر سیاسی است که این چالش در آن «برساخته» شده و همچنان پتانسیل استمرار دارد. در این کشمکش‌ها بیش از هر چیز مسائل فنی معیار قضاوت قرار گرفته‌اند، حال آنکه ابعاد سیاسی  و ظرفیت توافق به ایجاد «وضعیت پایدار خوبِ» بعد از توافق، مهم‌تر به نظر می‌رسند.  

کارت «پرونده هسته‌ای ایران» در تقابل روسیه و غرب

«جدال ژئوپولیتیکی و بازی صفر روسیه و غرب در اوکراین» که با الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه عمق زیادی یافته را باید «مقطعی» از جریان دائم رقابت بر سر قدرت در عرصه بین‌الملل دانست که ما بعد آن، از یک سو نحوه جدید توزیع قدرت، موازنه قوا و ترتیبات سیاسی- امنیتی در شرق اروپا و حوزه «سی‌آی‌اس» و از سوی دیگر، جایگاه روسیه، اروپا و امریکا در تعریف این ترتیبات مشخص خواهد شد(1). البته که این «تقابل مقطعی» دیر یا زود جای خود را به «همکاری» خواهد داد،  

روسیه، دور دوم اوباما و «مسئله ‌ایران»

مقدمه

آنچنان که از اظهارنظرهای مقامات کرملین پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا بر می‌آید، بسیاری از آنها از انتخاب رامنی نگران و در مقابل، امید به بازانتخاب اوباما داشتند. عجله آنها در تبریک به اوباما پس از انتخابات این مسئله را تأیید می‌کند. 

حمله ویروس Flame به ایران: یک ارزیابی روسی

‌هرچند ویروس‌هایStuxnet  و Duqu که اولی برای اخلال در فعالیت‌های هسته‌ای از جمله سانتری‌فیوژ‌های نیروگاه بوشهر و دومی با هدف جاسوسی سایبری از شرکت‌های بزرگ ایرانی ساخته و به کار گرفته شده بودند، حساسیت‌های زیادی را برنینگیختند، اما شناسایی ویروس پیچیده و پیشرفته “Flame” در مه 2012 اسباب ایراد دیدگاه‌ها و تحلیل‌های بسیاری در محافل سیاسی و رسانه‌های جهان از جمله روسیه شد. 

مواجهة روسیه با دوگانة «ایران اتمی- ایران امریکایی»

رویکرد روسیه به پروندة هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر نوسانات مختلفی را تجربه کرده است. مرور این نوسانات حاکی از تأثیرپذیری قابل تأمل این رویکرد از متغیرهای سطح بین‌الملل به ویژه سیاست‌های هژمون ضعیف شدة این نظام (امریکا) و روابط مسکو با واشنگتن است.  

ابتکار معکوس روسیه برای حل مسئله هسته‌ای ایران

طرح جدید روسیه برای تحرک بخشیدن به مذاکرات پیرامون برنامة هسته‌ای ایران که از سوی سرگئی لاوروف و خلال دیدار او با هیلاری کلینتون در امریکا مطرح شد را می‌توان از معدود و به عبارتی تنها ابتکار مسکو در این رابطه دانست.  

تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با

تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با رویکرد عملگرا

مقدمه
انتقاد بی‌سابقة آقای احمدی‌نژاد از روسیه و رویکرد دوگانة آن نسبت به ایران که گویا ترکیدن بعض ناخرسندی‌های انباشته شده از تعاملات ملال‌آور سال‌های اخیر با روسیه بود و بر همین اساس مورد استقبال گروه‌ها و طیف‌های مختلف داخل قرار گرفت، ضرورت بازاندیشی در نحوة تعاملی با مسکو را به صدر مباحث و تحلیل‌ها برد.