علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

اصلاحات نظامی در دورة پوتین

چکیده
مرور تاریخ و فرهنگ سیاسی روسیه حاکی از آن است که نخبگان «سخت‌اندیش» این کشور همواره به مؤلفة نظامیِ قدرت به عنوان اولویتی غیرقابل اغماض می‌نگریسته‌اند.  
ادامه مطلب ...

فساد نهادینه در روسیه

مقدمه
به تبع فروپاشی شوروی و نابسامانی‌های عدیدة پس از آن فساد به پدیده‌ای نهادینه و فراگیر در روسیه تبدیل شده، حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور را به بصورت منفی زیر تأثیر قرار داده و چالشی مهم در روند توسعة آن بوده است. 
ادامه مطلب ...

تغییر یا تداوم: رویکرد روسیه در قبال سازمان «سی‌آی‌اس»

مقدمه
نشست غیررسمی سران «سی‌آی‌اس» 17 خرداد در حاشیة نشست جهانی اقتصاد در پترزبورگ با شرکت سران 12 کشور عضو از جمله دمیتری مدودف (برای اولین بار در مقام رئیس‌جمهور) برگزار شد.  
ادامه مطلب ...

استمرار تنش‌ها در روابط امریکا و بلاروس

تنش در روابط امریکا و بلاروس که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری اسفند 1384 این کشور آغاز شده بود، 11 اردیبهشت با اخراج 10 دیپلمات امریکایی از بلاروس به اوج خود رسید.  
ادامه مطلب ...

جاه‌طلبی‌های نظامی روسیه

مقدمه
پس از فروپاشی شوروی توانمندی‌های نظامی روسیه همانند سایر بخش‌ها با افت قابل ملاحظه روبرو شد و این کشور جایگاه خود به عنوان ابرقدرت نظامی دوران جنگ سرد را به نحو محسوسی از دست داد.  
ادامه مطلب ...

تحول رویکردی در سیاست خارجی روسیه در دورة پوتین

مقدمه
روندهای و تحولات سیاست خارجی روسیه در دورة پوتین را به نحو آشکاری می‌توان از روندهای واقع در این حوزه‌ در دورة یلتسین متمایز دانست.  
ادامه مطلب ...

نمایش قدرت روسیه در موضوع استقلال کوزوو

مقدمه
سیاست خارجی روسیه در دورة پس از شوروی مراحل و تحولات مختلفی را پشت سر گذاشته است. در مرحلة اول (سال‌های 78-1370 (1999-1991)) و به عبارتی در دورة «فلجِ»[1] روسیه غرب با این کشور به عنوان یک شکست‌خورده رفتار می‌کرد.  
ادامه مطلب ...

مبارزه پوتین با فساد

چکیده
فساد به تبع نابسامانی‌های عدیدة دورة پس از فروپاشی شوروی به پدیده‌ای فراگیر در روسیه تبدیل شده، حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور را به بصورت منفی تحت تأثیر قرار داده و چالشی مهم در روند توسعة آن بوده است.  
ادامه مطلب ...

احزاب و فرآیند سیاست‌گذاری خارجی روسیه در دورة پوتین

چکیده
باز شدن نسبی فضای سیاسی روسیه در دهة 70 (90 م) با پویای نسبی احزاب در فرایند‌های سیاسی همراه بود. طی این دهه احزاب هر چند به طور نسبی متأثر از فضای متکثّر سیاسی و اجتماعیِ پس از فروپاشی شوروی به تقویت روندهای قانونی و مشارکت نظری و عملی در حوزه‌های مختلف از جمله حوزة سیاست خارجی اقدام کردند.  
ادامه مطلب ...

راهبرد ابرقدرت انرژی: نقطة اتکاء پوتین در سیاست خارجی

مقدمه
پوتین با التفات به کاهش توان نظامی (و عدم مناسبت آن در فضای کنونی نظام بین‌الملل)، تنزّل موقعیت سیاسی و مشکلات ساختاری اقتصاد روسیه و نیز متأثر از اصل کارآمدی ابزارها و استفاده از کارآمدترین آنها در رویکرد عمل‌گرایی خود، منابع انرژی را مهمترین برگ‌ برندة این کشور در عرصة رقابت‌های‌ بین‌المللی می‌داند  
ادامه مطلب ...

فرصت‌طلبی راهبردی یا اشتباه راهبردی؟

مقدمه
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های رویکرد عمل‌گرایانة پوتین در سیاست خارجی و نقطة قوت او این است که او بر خلاف گورباچف و یلتسین به ضعف‌ها و محدودیت‌های منابع روسیه در این حوزه از جمله کاهش قابل ملاحظة توان نظامی، افت توان اقتصادی و تنزّل موقعیت سیاسی روسیه در عرصة بین‌الملل دیدی واقع‌بینانه دارد  
ادامه مطلب ...

پیشنهاد پوتین به امریکا؛ اشتباه راهبردی یا راهبرد اشتباه

روابط ایران و روسیه طی سال‌ها و دهه‌های اخیر را از این جهت می‌توان خاص دانست که علی‌رغم گسترش قابل ملاحظة روابط نظامی طرفین، روابط اقتصادی و سیاسی هیچگاه از سطح خاصی فراتر نرفته و سطح کنونی روابط نیز همواره محل تردید طرفین بوده است.  
ادامه مطلب ...

ساختار فراریاست جمهوری و تحدید نهادهای مدنی در دولت پوتین

مقدمه
هر چند پوتین در سخنان خود از حمایت و تقویت جامعه مدنی به دفعات سخن گفته، اما واقعیت آنستکه در دورة ریاست جمهوری او جامعه مدنی و حکومت‌مداری دموکراتیک در روسیه تضعیف شده است.  
ادامه مطلب ...

ترکیب قدرت در دولت پوتین

مقدمه
یکی از مهمترین ویژگی‌های دورة پس از شوروی متنوع و گسترده ‌شدنِ کنشگران نهادی، مدنی و نقشی و منافع آنها در ساختارهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی روسیه است. این امر در دهة 70 (90 م) موجب شکل‌گیری فضایی بسیار پیچیده و مبتنی بر منافع گروهی و جناحی شد. در این فضا گروه‌ها و جناح‌های مختلف به روش‌های گوناگون اعم از تعامل، رقابت و تقابل به افزایش قدرت، کسب جایگاه بالاتر و حداکثرسازی نفوذ خود بر تصمیم‌سازی‌ها اقدام می‌کردند.  
ادامه مطلب ...