-
انتخابات روسیه، ایران و موج «موقت» آمریکا‌ستیزی
10 فروردین 1391 16:41
همچنان که روندها در کشورهای مختلف نشان می‌دهد، مواقع انتخابات همواره با وعده‌ها، شعارها و اقداماتی همراه است که بعضاً مصرفِ خاص انتخاباتی (جلب آرا) داشته و به‌‌زودی فراموش می‌شوند. تجربه نشان داده که روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیست و سیاست‌مداران این کشور در کنار تحولات عرصه داخل، از رویدادهای سیاست خارجی نیز برای...
-
ایران و روسیه در سازمان شانگهای؛ ضرورت عمل‌گرایی در یک «اتحادیه سیاسی»
10 فروردین 1391 16:27
ایران و روسیه در سازمان شانگهای؛ ضرورت عمل‌گرایی در یک «اتحادیه سیاسی» چکیده سازمان شانگهای از جمله نهادهای مهم منطقه‌ای است که ایران می‌تواند با حضور مؤثر در آن از ظرفیت‌های ابزاری و حقانیت‌بخش این نهاد برای افزون‌سازی منافع خود استفاده کند. صرفه‌نظر از منافع خرد، یکی از مطلوبیت‌های کلان عضویت مؤثر در این سازمان،...
-
ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف
10 فروردین 1391 16:14
ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف چکیده روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدودف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته است. به گواه تاریخ روابط دو کشور، متغیرهای سطح سوم بیشترین تاثیر را در...
-
Russia’s Reaction to Amano’s Recent Report
10 فروردین 1391 15:59
Russia’s Reaction to Amano’s Recent Report ( Russia Facing “Atomic Iran – Americanized Iran” Binary ) Russia’s approach to Iran's nuclear case has been vacillating in the past years. Review of those vacillations will clearly prove the influence of international variables, especially policies adopted by the now...
-
شطرنج بی‌نقص پوتین برای بازگشت به کرملین؛ از «دموکراسی حاکمیتی»
10 فروردین 1391 15:54
شطرنج بی‌نقص پوتین برای بازگشت به کرملین؛ از «دموکراسی حاکمیتی» چرخش آزاد نخبگان در مراتب قدرت یکی از نشانه‌های اولیه یک ساخت سیاسی «باز» و در مقابل، ایستایی نخبگان بر مناسب قدرت و سلب مجال از رقبا برای ورود به سلسله‌های بالاتر از نمودهای اولیه نظام‌های سیاسی «بسته» است. در ساده‌ترین تعریف از نظام‌های اقتدار‌گرا نیز...
-
Stalemate in Iran-Russia Relations under Medvedev
10 فروردین 1391 15:47
Iran’s relations with Russia have been function of various domestic and international conditions as well as personal, institutional and international factors under various heads of states, especially Dmitri Medvedev. Review of those relations in different periods of time, including under Ahmadinejad and Medvedev will...
-
تردید وتمایل روسیه به معامله بر سر ایران؛ نامة اوباما به مدویدیف
10 فروردین 1391 15:40
مقدمه دولت جدید امریکا به سیاق دولت‌های سابق این کشور و به رغم داعیة متفاوت بودن، حربة «چماق و هویج» را برای مجاب کردن ایران به قبول خواسته‌های آن در دستورکار قرار داده و در همین راستا، افزون بر «هویجِ» مذاکره و پیشنهاد مزیت‌هایی از جمله اقتصادی، «چماقِ» افزایش تحریم‌ها و فشارها از طریق ایجاد اجماعِ به اصطلاح...
-
Russia’s Reverse Initiative to Solve Iran’s Nuclear Issue
10 فروردین 1391 15:31
Russia’s new initiative which aims to revitalize negotiations over Iran’s nuclear program and was discussed by the Russian Foreign Minister Sergei Lavrov during his meeting with the American counterpart, Hillary Clinton, can be considered the sole Russian initiative on this issue. Lavrov’s “step by step” plan called...
-
دیدار احمدی‌نژاد – مدویدیف؛ فرصتی برای «واقع‌نگری»
10 فروردین 1391 15:25
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی، نهادی و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است. مرور این روابط در دوره‌های مختلف از جمله در دورة احمدی‌نژاد- مدویدیف نشان می‌دهد که عوامل سطح بین‌الملل به ویژه نوع...
-
مواجهة روسیه با دوگانة «ایران اتمی- ایران امریکایی»
10 فروردین 1391 15:11
رویکرد روسیه به پروندة هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر نوسانات مختلفی را تجربه کرده است. مرور این نوسانات حاکی از تأثیرپذیری قابل تأمل این رویکرد از متغیرهای سطح بین‌الملل به ویژه سیاست‌های هژمون ضعیف شدة این نظام (امریکا) و روابط مسکو با واشنگتن است. فراز و فرودهای روابط روسیه و امریکا از یلتسین تا پوتین و مدویدیف و...
-
ابتکار معکوس روسیه برای حل مسئله هسته‌ای ایران
10 فروردین 1391 15:08
طرح جدید روسیه برای تحرک بخشیدن به مذاکرات پیرامون برنامة هسته‌ای ایران که از سوی سرگئی لاوروف و خلال دیدار او با هیلاری کلینتون در امریکا مطرح شد را می‌توان از معدود و به عبارتی تنها ابتکار مسکو در این رابطه دانست. بر اساس این طرح که لاوروف آن را "گام‌به‌گام" توصیف کرد، تهران به صورت مرحله‌ای و طی روندی...
-
چیستی اندیشه «قدرت بزرگ» در سیاست خارجی روسیه
10 فروردین 1391 14:23
چکیده غم از دست رفتن عظمت دوره‌های تزاری و شوروی را می‌توان یکی از معدود نقاط اشتراک طیف‌های متنوع فعال در روندهای سیاسی- اجتماعی روسیة پساشوروی دانست. این احساس که در قالب آرمان تبدیل روسیه به یک «قدرت بزرگ» نمود مشهودی یافته، مبتنی بر عناصر مختلف مادی و معنایی گذشته، حال و آیندة روسیه و مؤلفه‌ای قابل اعتنا برای...
-
«واقعیت‌ها» و «تصورات» سیاست خارجی مدویدیف؛ پیامدها بر روابط ایر
10 فروردین 1391 14:15
«واقعیت‌ها» و «تصورات» سیاست خارجی مدویدیف؛ پیامدها بر روابط ایران و روسیه رکود در روابط ایران و روسیه در دورة مدویدیف روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات...
-
تحولات مفهوم امریکاستیزی در سیاست خارجی روسیة پساشوروی (با تأکید
10 فروردین 1391 14:09
تحولات مفهوم امریکاستیزی در سیاست خارجی روسیة پساشوروی (با تأکید بر دوره پوتین) چکیده عنصر امریکا و وجوه مختلف آن اعم از امریکاگرایی و امریکاستیزی در دورة شوروی تأثیر مستقیمی بر رفتار نخبگان و گروه‌های سیاسی داخل شوروی داشت و این تأثیر مکرّر به ناگزیر در قالب عنصری از فرهنگ سیاسی شوروی به دورة پس از شوروی منتقل و بر...
-
روسیه و مانور ناتو در گرجستان
10 فروردین 1391 13:20
مقدمه یکی از پیامدهای بلاوصلِ جنگ پنج روزة مسکو و تفلیس در اوستیای جنوبی در اوت 2008، تحول در ژئوپولیتیک منطقه و به تبع آن افزون شدن تلاش‌های روسیه و کشورهای غربی برای جهت‌دهی به ترتیبات جدید منطقه به نفع خود از جمله از طریق ترسیم خطوط تقسیم جدید و تعیین حوزه‌های نفوذ است. روس‌ها با واکنش سخت و قاطع خود به گرجستان...
-
مهم‌ترین تحولات عرصة داخلی روسیه در سال 2009
10 فروردین 1391 13:07
مقدمه نظام و به تبع آن روندهای داخلی در روسیه، پس از یک دوره تمرکز قدرت فشرده خلال ریاست‌جمهوری پوتین، به ثبات نسبی رسیده و آرامشی ملموس در عرصة داخلی این کشور حکم‌فرما شده که نمود آن در سال 2009 قابل مشاهده بود. هرچند در این فضا، مدویدیف اقدام خاصی برای ثبات‌سازی انجام نداد، اما حتی بحران اقتصادی و تبعات قابل ملاحظة...
-
مهم‌ترین تحولات عرصة خارجی روسیه در سال 2009
10 فروردین 1391 13:02
مقدمه هرچند کشورهای مختلف به عنوان اجزاء سیستم بین‌الملل همواره در حال کنش و واکنش با آن هستند، اما در این میان، روسیه از جمله کشورهایی است که به واسطة موقعیت سیاسی، ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی خاص خود تأثیرپذیری و تأثیرگذاری بیشتر از و به معادلات بین‌المللی دارد. به همین اعتبار، این کشور در سال 2009 به سان سال‌های...
-
شائبة تقلب در انتخابات محلی و بحران در دوما
10 فروردین 1391 12:55
مقدمه انتخابات‌های مختلفی که در روسیة پساشوروی برگزار شده، به دلیل عدم نهادینگی انتخابات و رقابت‌های حزبی همواره با چالشِ سلامت و عدالت مواجه بوده‌اند. این موضوع در انتخابات‌های سال‌های اخیر ریاست‌جمهوری و دوما (به ویژه در دومای چهارم و پنجم) نیز به نحو مشهودی وجود داشته و محل اعتراض احزاب مخالفت و نهادهای ناظر...
-
پیش‌رفت‌ها در روابط روسیه و امریکا
10 فروردین 1391 12:51
مقدمه هرچند هنوز حداقل انتظارها از شعار تغییر باراک اوباما در سیاست خارجی امریکا برآورده نشده و همچنان نشانگان بسیاری از میراث بوش در رفتارهای خارجی دولت وی مشهود است، اما مسکو و واشنگتن، به‌رغم پایداری دیوار بلند بی‌اعتمادی در روابط دوجانبه، گشایش دوره‌ای جدید در روابط دو کشور را امری ممکن دانسته و به تلاش‌های خود...
-
دست‌آوردهای روسیه، یکسال پس از جنگ اوت
10 فروردین 1391 12:44
مقدمه هرچند میخائیل ساکاش‌ویلی با حملة نظامی به اوستیای جنوبی در بامداد 8 اوت 2008 سودای اعادة تمامیت ارضی گرجستان و اعمال حاکمیت تام تفلیس بر این جمهوری را در سر می‌پروراند و به هیچ وجه گمان درافتادن به جنگی تمام عیار با روسیه را نمی‌کرد، اما مسکو با فرصت‌طلبی راهبردی از این اشتباه و ورود قاطعانه به جنگ نه تنها این...
-
خط لوله ناباکو و تلاش روسیه برای حفظ برتری در بازار گاز اروپا
10 فروردین 1391 12:39
مقدمه موضوع امنیت انرژی چندی است که به مسئله‌ای مهم برای کشورهای اروپایی تبدیل شده و این موضوع در اسناد امنیت ملی و همچنین منشور انرژی اتحادیة انرژی این اتحادیه به نحو برجسته‌ای مورد اشاره قرار گرفته است. در این میان، وقوع جنگ اوت 2008 در قفقاز جنوبی و به تبع آن تحول در ژئوانرژی این منطقه، اصرار مسکو در تبدیل شدن به...
-
«سفر اوباما به مسکو؛ چالش‌ها و امیدها در روابط مسکو- واشنگتن»
10 فروردین 1391 12:32
مقدمه روابط روسیه و امریکا طی سال‌های اخیر با تحولات بسیاری همراه بوده و مراحل مختلفی را پشت سرگذاشته است. این روابط در سال‌های پایانی ریاست‌جمهوری بوش و پوتین وارد دوره‌ای از تنش و رکود شد و به عنوان میراثی به اوباما و مدویدیف رسید. در دورة جدید نیز مسائل مختلفی نظیر جنگ پنج روزه در اوستیای جنوبی، تأکید امریکا بر موج...
-
روسیه و برنامة «مشارکت شرقیِ» اتحادیة اروپا
10 فروردین 1391 12:18
مقدمه تلاش کشورهای غربی برای جلب متحدان روسیه به اردوگاه خود که به ویژه پس از پایان جنگ پنج روزة اوت در قفقاز جنوبی شکلی جدی‌تر و روندی سریع‌تر به خود گرفته، در حوزه‌ها و زمینه‌های مختلف همچنان جریان دارد. مانور ناتو در گرجستان را می‌تواند بُعد نظامی و برنامة «مشارکت شرقی» اتحادیة اروپا را جنبة سیاسی این رویکرد...
-
ابعاد مذاکرات کنترل تسلیحات و سپر ضدموشکی مسکو و واشنگتن
10 فروردین 1391 12:12
مقدمه مذاکرات روسیه و آمریکا پیرامون پیمان جدید کنترلِ تسلیحات تهاجمی راهبردی که از مدتی پیش آغاز شده، همچنان در جریان است و طرفین باید ظرف حدود شش ماه تا پایان اعتبار پیمان «استارت 1»[1] (5 دسامبر 2009) در خصوص پیمان جدید به توافق برسند. هرچند طرفین مذاکره در این خصوص را نقطة آغاز و بهانه‌ای برای احیاء روابط و اعتماد...
-
ابعاد و انتقادات به سند «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020»
10 فروردین 1391 12:00
مقدمه سیاست‌سازان کرملین به رسم مرسوم در فرهنگ سیاسی این کشور که به ویژه پس از فروپاشی شوروی مورد التفات جدی‌تری قرار گرفته، سند جدید «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020» را نهایی کرده، طی آن ضمن شرح وضعیت موجود و پیش‌بینی روندهای آتی، به اولویت‌های امنیتی و تهدیدهای میان و بلندمدتی که روسیه با آنها مواجه خواهد بود...
-
بازگشت روسیه به افریقا
9 فروردین 1391 21:49
مقدمه سفر دمیتری مدویدیف به چهار کشور افریقاییِ مصر، نیجریه، نامی‌بیا و آنگولا و امضاء اسناد مهمی طی این سفر در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی و خصوصاً در حوزة انرژی را می‌توان تحولی مهم در سیاست خارجی روسیه دانست. هرچند در منابع مختلفِ خبری و تحلیلی از این سفر به عنوان سفری اقتصادی یاد می‌شود، اما با عنایت به اهداف...
-
انتشار کتاب «سیاست خارجی روسیه در دورة پوتین؛ اصول و روندها»
9 فروردین 1391 21:40
چاپ نخست کتاب «سیاست خارجی روسیه در دورة پوتین؛ اصول و روندها» تألیف آقای علیرضا نوری از سوی انتشارات دانشگاه امام حسین (ع) منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. نویسنده در مقدمة این اثر با اشاره به اینکه فرآیند تصمیم‌سازی خارجی روسیه در دهة 1990 دچار نابسامانی شده و این عرصه با بحران‌های مختلف مفهومی، نهادی و...
-
نشانگان تغییر در رویکرد روسیه در قبال ایران
9 فروردین 1391 16:13
مقدمه طی سال‌های اخیر موضوع مثلث روابط ایران، روسیه و امریکا و تأثیر نوسانات روابط مسکو و واشنگتن بر نوع رابطة تعاملی مسکو با تهران محل بحث‌های بسیار بوده و به ویژه در فضای تخاصمی روابط تهران و واشنگتن، این موضوع و ابعاد آن به نحو گسترده‌ای مورد توجه محافل داخلی قرار گرفته است. در این فضا، تهران همواره نگران آن بوده...
-
تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با
9 فروردین 1391 16:10
تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با رویکرد عملگرا مقدمه انتقاد بی‌سابقة آقای احمدی‌نژاد از روسیه و رویکرد دوگانة آن نسبت به ایران که گویا ترکیدن بعض ناخرسندی‌های انباشته شده از تعاملات ملال‌آور سال‌های اخیر با روسیه بود و بر همین اساس مورد استقبال گروه‌ها و طیف‌های مختلف داخل قرار گرفت،...
-
تنگناهای جامعه مدنی روسیه در گذار پساکمونیستی
9 فروردین 1391 16:06
چکیده روندهای دموکراتیک در نظام و جامعة روسیة پساشوروی پس از گذشت نزدیک به دو دهه از فروپاشی همچنان دارای نواقص عمده است و این نظام با یک دموکراسیِ کارآمد فاصلة بسیار دارد. این کاستی‌ها طی سال‌های اخیر و به تبع تلاش وسیع کرملین برای کنترل کنشگران دخیل در فرآیند سیاست‌گذاری‌ها و حداقل‌سازی ورودها به این عرصه از جمله از...