"دفاع تهاجمی روسیه در جنگ 2022 اوکراین؛ ماهیت و چالش‌ها"

هدف این مقاله بررسی چرایی ورود روسیه به جنگ 2022 اوکراین با تأکید بر "راهبرد دفاع تهاجمی" است. مجموعه متون، اظهارات و اسناد روسی نشان از درک این جنگ به‌عنوان جنگی نیابتی دارد که از سوی امریکا و در قالب راهبرد مهار تهاجمی علیه مسکو عملیاتی شده است. هدف این راهبرد و جنگ قبض کارگزاری و مزیت‌های ژئوپلیتیکی روسیه با اثرگذاری منفی بر سه مولفه مهمِ هویت(جهان روسی)، سیاست(قدرت بزرگی) و امنیت(موازنه و امنیت راهبردی) است. از این رو، احساس تهدید در سطوح مختلف فردی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی از ناحیه امریکا و جنگ اوکراین در روسیه احساس شده است.   این مقاله، به‌کمک نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک که در کنار مولفه‌های کلان‌نگر از جمله ساختار، عوامل سطح خرد چون ادراک نخبگان را نیز در نظر  می‌گیرد، تلاش دارد چرایی ورود روسیه به جنگ پرهزینه اوکراین را تحلیل کند. یافته‌های مقاله نشان می‌دهند که به‌تبعِ درک بالای تهدید در سطوح مختلف فردی و ساختاری از ناحیه نفوذگذاری امریکا در خارج نزدیک(تر) و انگاره "اوکراین، سنگر آخر"، کرملین خود را در "اجبار" ورود به جنگ دیده است. نظر به تواتر اقدامات تضعیف‌ساز امریکا علیه روسیه در قالب راهبرد "مهار تهاجمی"، کرملین "راهبرد دفاع تهاجمی فعال" را با تأکید بر کنش پویا و مبتکرانه راهکار بهینه‌تری برای تأمین منافع و امنیت خود یافته و با این راهبرد وارد جنگ اوکراین شده است. هرچند این راهبرد دستاوردهای کوتاه‌مدتی در کاهش نسبی سطح تهدید داشته، اما هزینه‌ها و چالش‌های بلندمدت آن، روسیه را به احتیاط در کاربست بیشتر این راهبرد وا خواهد داشت. نظر به تمرکز موضوعی مقاله بر رویکرد و سیاست روسیه، از بررسی مواضع سایر طرف‌ها از جمله اوکراین صرف‌نظر شده است.

نویسندگان: علیرضا نوری و حیدرعلی مسعودی

منبع: فصلنامه ژئوپولیتیک

دسترسی؛ اینجا